Då staten gav telefonnummeret mitt til Norsk Gallup

Det offentlege har eit kontakt- og reservasjonsregister med private e-postadresser og telefonnummer til innbyggarane i landet. Å ikkje stå i registeret, eller å reservere seg mot kommunikasjon med det offentlege på nett, har store konsekvensar, i verste fall også for kontakt med helsevesen. Men skal ein stå i det registeret, må ein òg samtykkje til m.a. SMS-spam, det har eg blogga om før. Og skal ein reservere seg mot SMS-spam, som var temaet den gongen, så reserverer ein seg også mot normal kontakt med det offentlege.

Denne gongen har det skjett noko anna. Eit tilfeldig statleg direktorat, Bufdir, har henta ut private e-postadresser og private telefonnummer som finst i kontakt- og reservasjonsregisteret, og har formidla desse til Norsk Gallup.

Formålet med overleveringa var å gi Norsk Gallup adresser og telefonnummer så dei kunne gjennomføre ei undersøking om «upassende oppførsel og hendelser som kan oppstå på arbeidsplassen, i forbindelse med fritidsaktiviteter, eller ute i det offentlige rom». Undersøkinga var kjøpt av nettopp Bufdir. No kan ein sjølvsagt lure på om slik bruk av privat kontaktinfo er i samsvar med formålet med registeret og med eForvaltningsforskrifta § 29. Men det er visst tillate (sjå under), så uavhengig av dette: Er det greitt å distribuere privat kontaktinfo på denne måten, og med eit slikt formål, når konsekvensane av å reservere seg er så store? Då eg gav frå meg e-postadresse og telefonnummer, var det under andre vilkår og med andre formål.

E-posten frå Norsk Gallup med undersøkinga landa i ei privat innboks i sommar. Dette er ei adresse som eg har klart å halde bortimot fri for spam i alle år, men no hadde altså Norsk Gallup fått adressa. Seinare mottok eg purring frå Norsk gallup på den same e-postadressa. Deretter kom det purring på SMS til mitt private nummer, som eg har klart å halde bortimot fritt for marknadsføring og liknande.

Eg kontakta Kantar (som Norsk Gallup er ein del av), som kunne stadfeste at dei hadde fått den private kontaktinfoen frå Bufdir. Kantar fortalde òg at Bufdir har «tilgang til offentlige register som inneholder din epostadresse og ditt mobilnummer», medan Norsk Gallup opplyste at «utvalget er hentet fra folkeregisteret». Dette tyder ikkje anna enn at kontaktinfoen er henta frå kontakt- og reservasjonsregisteret.

Og slik bruk av registeret er visst lovleg. Men bruken skal vurderast på førehand av Digdir, og mottakargruppa skal vere «begrenset ut fra en vurdering om relevans», sjå avsnitt 4.1.1.5 i dette dokumentet. Så eg kontakta Digdir og bad om å få sjå vurderinga. Dessverre svarer ikkje Digdir på den førespurnaden, heller ikkje etter purring, så dermed er det ukjent om Bufdir har handla på eiga hand eller ikkje.

Kantar opplyser elles i e-post at ein kan reservere seg mot slike undersøkingar ved å be anten kvar einskilde offentlege etat om dette, eller ved å kontakte kvar einskilde marknadsundersøkingsleverandør.

Ein må altså registrere seg hjå Norsk Gallup dersom ein ikkje vil at dei skal bruke kontaktinfoen. I sjølve kontakt- og reservasjonsregisteret kan ein ikkje reservere seg mot slik spreiing og bruk av kontaktopplysningar frå registeret. Ikkje utan å samstundes avslutte normal kontakt med det offentlege.

Eg fekk forresten heile to svar frå Kantar, med to månaders mellomrom, med den same «beklager at du ikke har fått et svar tidligere» (variert med «før nå»), med den same juridiske utgreiinga om kvifor dette er lovleg, og med til dels heilt identiske formuleringar, m.a. om måten å reservere seg på mot spørjeundersøkingar frå det offentlege. Skal vi tippe at eg ikkje er den einaste som har kontakta dei om dette?

Oppdatering 30.1.2024: Digdir har svart. Dei seier seg leie for at det tok tid å svare, og fortel: «Vi kan diverre ikkje sjå at vi har vurdert bruken i dette tilfelle du viser til. Av kapasitetsmessige årsaker er vi avhengige av at verksemdene som nyttar registeret i hovudsak gjer denne vurderinga sjølv.»

Read Full Post »

Men skjermen var ikkje svart

Det eldgamle fotoapparatet mitt byrja å svikte. Av og til slo det seg av og sa at det hadde objektivfeil. Og det eine reservebatteriet bula utover og fekk ikkje plass lenger, så det måtte kastast på forsvarleg vis. Fotoapparatet slukte straum, så eg har hatt to reservebatteri.

Til slutt kjøpte eg eit nytt kompaktkamera, og det fungerte bra nok, med eitt unntak: Når eg er utandørs, har eg ofte på meg solbriller, og eg har polariserande solbriller for å dempe gjenskin frå asfalt i sola, våt veg og andre flater som reflekterer lys. LCD-skjermar har polarisert lys. Og dette fotoapparatet er produsert på så tåpeleg vis at dersom ein ser gjennom solbrillene medan skjermen ligg i vanleg breiddeformat, så ser skjermen svart ut. Som regel tek eg bilete nettopp i breiddeformat. Det er dessutan slik ein også må halde fotoapparatet for å kunne lese menyane.

Løysinga, som er omtalt litt her og litt der på nettet, viste seg å vere slåande enkel: skjermbeskyttar. Når lyset passerer gjennom denne, vert det avpolarisert, og eg ser skjermen også når eg har på meg solbriller. Etter det eg forstår, kan ulike skjermbeskyttarar rettnok oppføre seg litt ulikt, og ikkje alle fungerer like bra. Men eg kjøpte ein skjermbeskyttar av plast til mobiltelefon, kostnad 5 kroner frå billigkorga på Biltema, og denne viste seg å fungere greitt nok. Her på det neste biletet held eg den lause skjermbeskyttaren mellom skjermen og solbrillene.

No skulle skjermbeskyttaren berre skjerast til etter måla til kameraskjermen, og eg er så heldig å ha tilgang til ein papirkuttar. Fyrst målte eg skjermen med linjal, men eg fann fort ut at det kunne vere lurt å prøve seg fram til nøyaktige mål ved å skjere til eit papirark. Då fekk eg også målt dette direkte på rutenettet på papirkuttaren.

Då måla var på plass, leitte eg fram skjermbeskyttaren. Før eg la han på papirkuttaren, la eg merke til at det var ein folie på limsida og ein folie på utsida, og desse skulle sjølvsagt fjernast i tur og orden under og etter montering. Det var også festa ein kraftig teipbit på kvar side, som både fortalde kva som var limsida og kva som var framsida, og som også skulle hjelpe med å fjerne foliane. Eg gjorde ikkje det fylgjande, så eg seier det her: Det kan vere lurt å lime ein teipbit på folien på limsida før ein byrjar å kappe, som ei påminning om kva som er kva, for i mitt tilfelle kappa eg bort alle spor av originale teipbitar, og det var berre hell og lukke som gjorde at eg fann rett limside på fyrste forsøk etterpå.

Men i alle fall, skjermbeskyttaren for mobiltelefon fekk ein omgang med papirkuttaren, og på kort tid hadde eg ein tilpassa skjermbeskyttar til det nye fotoapparatet mitt. Det fyrste eg såg, var at det hadde kome striper på skjermbeskyttaren etter turen innom papirkuttaren, eg burde ha lagt noko imellom over og under for å dempe presset frå der ein held papiret på plass under skjeringa. Men ved nærare ettersyn viste stripene seg heldigvis å vere avgrensa til folielaget.

Kameraskjermen fekk litt sprit. Det fylgde ikkje med eigen alkohol saman med skjermbeskyttaren denne gongen, men eg tok sjansen på å bruke antibac for overflater. Eg spraya litt på eit mjukt turkerullpapir, og turka skjermen forsiktig for å få bort feitt. Deretter brukte eg også mikrofiberkluten frå skjermbeskyttarpakken. Og skjermen vart fin og rein og støvfri. Folien vart teken av på limsida, skjermbeskyttaren vart festa forsiktig til skjermen, alle tendensar til bobler vart fjerna med den medfylgjande flate dingsen, og så fjerna eg folien på oversida.

Og då var vi i mål. No ser eg skjermen også når eg har på meg solbriller. Litt rart er det framleis å sjå på han gjennom polariserande solbriller, fordi høgre og venstre auge får ørlite forskjellige vinklar bort til kameraskjermen, og fargane vert litt ulike når lyset reiser gjennom solbrillene mine. Ein ser noko av det same på biletet her. Så det er slett ikkje perfekt med akkurat denne billige skjermbeskyttaren som eg kjøpte. Men det er til å leve med, for eg ser nok til å ta bilete, eventuelt nok til å ha kontroll fram til eg kikar over brillekanten for å sjå meir, og det er i alle fall mykje betre enn å sjå ingenting. Men om nokon veit om ein betre skjermbeskyttar til slik bruk, så sei gjerne ifrå.

Utan polariserande solbriller ser det berre ut som ein vanleg skjermbeskyttar, det vil seie at eg ser ikkje nokon praktisk skilnad frå skjermen slik han var før. Og ja, dette er ein peikeskjerm (berøringsskjerm), og det går heilt fint.

Her er ein liten video frå prosessen.

Read Full Post »

Dialog

Direktøren: Vi har teke ungane frå nokre foreldre og sett dei i eit fangehòl, og så tvingar vi ungane til å produsere gode produkt for oss, slik at vi får pengar på kontoen.

Høgsterett: Dette er ikkje lov. Det er jamvel i strid med menneskerettane.

Direktøren: Ja, då må vi få nokre avbøtande tiltak, då. Kanskje vi kan sende foreldra på tivoli og gi dei noko godt å drikke. Vi kan jo ikkje gi frå oss ungane.

Foreldra: Vi vil ha tilbake ungane våre.

Direktøren: Men tenk på alt vi har investert her, med topp moderne fangehòl og fin veg. Det vert jo svindyrt å kvitte oss med det.

Foreldra: Vi vil ha tilbake ungane våre.

Direktøren: Men tenk på kostnadene! Og tenk på pengane vi tener på dette, som går tilbake til samfunnet, og alle dei fine produkta som folk treng! Utan borna går ikkje dette! Tenk kor mykje samfunnet taper dersom vi gir frå oss ungane! Alt kjem til å verte dyrare! Foreldra er nokre store egoistar!

Foreldra: Menneskerettar er ikkje valfrie.

Direktøren: Men høgsterett sa ikkje at vi skulle sleppe ungane fri.

Stasdirektøren: Send foreldra på tivoli, du. Vi må ta dette i rett rekkjefylgje, veit du.

Direktøren: Ja, for no treng vi eit kunnskapsgrunnlag som sikrar at vi får behalde ungane. Noko anna ville vere uansvarleg. Dette er ei vanskeleg avveging, tenk på pengane og på det ansvaret vi har. Og dessutan er vedtaket om å etablere fangehòlet gyldig så det syng etter.

Foreldra: No set vi oss ned framfor kontoret ditt heilt til du byrjar å oppføre deg.

Politimannen: Nei veit du kva. Det er ikkje lov å setje seg ned framfor kontoret hans, så no har vektaren hans bede oss om å flytte dykk, så då flyttar vi dykk, det har vi både rett og plikt til. Det vert solide bøter for dykk som sit, ja!

Read Full Post »

Kattetisshjarte

Når tisseklumpen i kattedoen ser ut som eit hjarte. ♥
Wenn der Urinklumpen im Katzenklo wie ein Herz aussieht. ♥
When the urine clump in the cats’ litter box looks like a heart. ♥
Kiam la pisbulo en la kata necesejo aspektas kiel koro. ♥

Read Full Post »

Pang

Vi sat heime i sofaen og snakka. Plutseleg sa det pang. Eller knall. Det høyrdest ut som ein krutlappistol (for dei som er gamle nok til å hugse), berre mykje meir intenst. Og det kom frå området der skrivaren står oppstilt.

Kattane reagerte bekymra, og vi gjekk for å undersøkje saka. Skrivaren var avslegen og straumlaus, så det kunne i alle fall ikkje vere noko der som small, i alle fall ikkje noko elektrisk.

Pus har brukt å hoppe oppå skrivaren når ho skal vere rampete, så kunne det vere glasplata til skannerdelen som brast? Nei, glasplata var heil.

Og lampen attmed stod og lyste fredeleg. Ikkje lukta det brent frå lampebrytaren heller.

Så såg vi det: Nivoltsbatteriet bak på skrivarbordet hadde eksplodert. Smellet kom truleg då det trengde seg gjennom plasten som det låg i. Og det var varmt.

 

Read Full Post »

Offentleg SMS-spam

Eg har mobiltelefon, men ikkje fordi eg vil vere umiddelbart tilgjengeleg for alle som har eitt eller anna på hjartet. Som døme kan eg nemne at for ei tid sidan fekk eg SMS frå Trondheim parkering med melding om at appen deira hadde kome i ny versjon. Eg har hundrevis av appar. Eg vil ikkje ha SMS kvar gong det kjem ei oppdatering.

Når eg får slike ubedne tekstmeldingar, særleg frå gjengangaren kabelselskapet Get (som ikkje lèt folk reservere seg enkelt, og som sender SMS-spam trass i registrert reservasjon), har eg byrja å be om mobilnummeret til dei som er ansvarlege for utsendinga, slik at eg kan sende dei ein SMS når eg har noko på hjartet som eg synest er viktig. Eg bruker ikkje å få mobilnummeret. Forstå det den som kan.

Det offentlege

Også det offentlege har kasta seg på denne bylgja. Den 9. september i fjor, nokre dagar før valdagen, kom denne tekstmeldinga på bokmål akkurat kl. 19:00, også kjent som «hysj, no byrjar Dagsrevyen»-klokkeslettet:

Eg hadde aldri gjeve nokon noko samtykke til å sende sånt til mobilen min. Dilemmaet som melde seg, kan kanskje oppfattast humoristisk, men det inneheld eit alvorleg element: På den eine sida er eg for demokrati, men på den andre sida vil eg ikkje støtte spammarar. Hadde det ikkje vore for at eg spurde spammaren om kva dette var for noko, så kunne denne meldinga ha fått utilsikta konsekvensar for stemmegjevinga her i huset.

Men eg spurde, altså, og spammaren viste seg å vere Kommunal- og moderniseringsdepartementet. SMS-en var del av eit forskingsprosjekt, og ein byråkrat i departementet kunne mellom anna fortelje dette på e-post:

Valstyresmaktene vil med prosjektet kunne få meir sikker kunnskap om visse måtar å informere veljarane på har noko å seie for valdeltakinga. […] Telefonnummeret ditt er henta frå offentlege register. […] Samtykke før valet ville gitt mindre truverdige resultat.

Så dei skulle altså forske på effekten av samtykkefri SMS-spam. Dette var eit dårleg teikn. På bakgrunn av desse opplysningane forstod eg metoden for datainnsamlinga i prosjektet, men eg forstod også framtidsutsiktene: Har du mobil, skal vi sende deg tekstmeldingar om valet anten du vil eller ikkje.

Men framtida skal verte verre enn som så.

Vilkåra for digital postkasse

No i mars fekk ein eg e-post frå Difi (Direktoratet for forvaltning og IKT), den same instansen som står bak den offentlege innloggingsløysinga MinID. Eg har registrert e-postadresse og telefonnummer der, opphavleg var det vel for å kunne bruke miside.noreg.no (Wikipedia). Difi fortel at eg må skaffe meg digital postkasse, for no skal det offentlege byrje å kommunisere med folket primært på elektronisk vis fordi dette er billigare enn papirpost.

Så eg klikka meg inn på den informasjonen som eg kunne finne, og fann mellom anna dette:

Når det offentlege sender ei melding via digital postkasse, kjem det e-post og SMS om det. Det offentlege vil også sende andre påminningar via e-post og SMS, mellom anna meldingar om snømoking, lækjaravtale eller at det er eitt og eit halvt år sidan sist du oppdaterte kontaktinformasjonen.

Det går an å reservere seg mot digital post frå stat, fylkeskommune og kommune. Då vil alt kome på papir. No har eg ikkje noko imot å kommunisere elektronisk, men så fann eg vilkåra for reservasjon. Dersom ein reserverer seg mot «kommunikasjon på nett» med det offentlege, som det heiter, så vil dette skje (lenkje):

Dersom du reserverer deg, vil reservasjonen gjelde

• enkeltvedtak
• forhåndsvarsel etter forvaltningsloven § 16
• meldinger som har betydning for din rettsstilling eller for behandlingen av saken
• meldinger som det av andre grunner er av særlig betydning å sikre at du mottar

Du vil fremdeles få servicemeldinger, informasjon og liknende på SMS eller e-post, for eksempel påminning om legeavtale og varsel om stenging av vann, eller brev digitalt som ikke faller inn under punktene over.

Det offentlege har altså tenkt å spamme mobilen min med tekstmeldingar kvar gong dei har noko på hjartet, anten eg reserverer meg eller ikkje? Kunne dette stemme? Det er greitt nok å få ein e-post av og til (med det atterhaldet at ein aldri veit kor mykje dette vert misbrukt av instansar som fyrst har fått kloa i adressa mi), men SMS er ei svært invaderande kommunikasjonsform. Den som sender ein SMS, inviterer seg sjølv heim i sofaen min og ber om mi umiddelbare merksemd. Eg vil ikkje ha éin slik eigeninvitert gjest, og eg vil i alle fall ikkje ha hundre.

SMS-gissel

Dette måtte undersøkjast nærare. Premissane var altså at når det offentlege sender noko til digital postkasse, men også elles når dei har eitt eller anna på hjartet, så kjem det ein SMS til meg. Så eg sende ein e-post til Difi og spurde:

Er det mogeleg å reservere seg isolert mot varsel på SMS, sånn at varsel om meldingar kjem berre på e-post?

Svaret var nei.

Det vil seie, ein kan reservere seg selektivt mot SMS-spam ved å slette mobilnummeret sitt frå kontaktregisteret i MinID-profilen på Dine kontaktopplysningar, altså det som elles er omtalt som ID-porten. Framgangsmåten er, her sitert frå e-posten eg fekk frå dei (det er altså framleis mogeleg å kommunisere elektronisk med det offentlege utan SMS):

• Klikk på «slett» bak mobilnummer
• Tast inn korrekt e-post
• Klikk på lagre

Då melde det seg eit nytt spørsmål: Dersom ein slettar mobilnummeret sitt frå kontaktregisteret, vil det føre til at ein ikkje lenger kan få tilsendt eingongskode på SMS når ein skal logge inn med MinID?

Svaret var at dette stemmer.

Dette er altså alt eller inkje. Har det offentlege telefonnummeret ditt, så vert det SMS-spam. Og vil du ikkje ha SMS-spam, så skal du sanneleg ikkje få logge inn med MinID når du skal sjekke skatten.

Helsekontaktopplysningar

I mellomtida hadde eg oppdaga at det endeleg hadde vorte mogeleg å logge på helsenorge.no også for oss som berre har BankID på mobil. Ein er litt sårbar når ein ikkje har flust med alternative innloggingsmetodar (jf. dilemmaet over med å fjerne mobilnummeret sitt). På helsenorge.no fungerer nemleg ikkje MinID. Men i alle fall, eg logga inn, sjekka kjernejournalen min og sånne ting, og der fann eg sanneleg både e-postadresse og mobilnummer (innsanka via Difi/MinID), saman med denne teksten:

Vær oppmerksom på at mange behandlere fortsatt benytter kontaktopplysninger de har lagret lokalt. Hvis du endrer dine kontaktopplysninger her, bør du også kontakte behandlere som du ønsker skal komme i kontakt med deg, for eksempel sykehus og fastlegen din.

Det er viktig å ha korrekte kontaktopplysningar i helsesamanheng. Av og til kan det stå om livet, sjølv om eg håper at eg aldri vil hamne i den situasjonen. Og kontaktopplysningane, står det, kan endrast via digitalt kontaktregister, også kjent som ID-porten. Hm, vent litt. ID-porten og denne nettadressa hadde eg jo sett berre nokre minutt tidlegare. Men i all verda.

Neste spørsmålet gjekk dermed fort av garde til Difi:

Eg ynskjer altså å reservere meg selektivt mot den invaderande kommunikasjonsforma som det er når alle som har noko på hjartet, vil sende meg SMS. SMS krev umiddelbar merksemd, og er ikkje ei allmenn postkasse. Eg forstår at for å reservere meg selektivt mot slike SMS-ar må eg slette mobilnummeret mitt frå brukerprofil.difi.no.

Dette vil då føre til at eg ikkje lenger kan få MinID-eingongspassord på SMS.

Vil det også føre til at helsepersonell ikkje lenger vil finne mobilnummeret mitt i kjernejournalen (helsenorge.no)?

Og svaret var: Ja. (Svaret var eigentleg lengre, men eg oppsummerer det med «ja».)

Det er dårleg gjort, det. Det er veldig dårleg gjort å kople innloggingstenester og potensielt livsviktig helsekontaktinformasjon med eit samtykke til SMS-spam. Skal ein kunne kontaktast av helsevesenet, må ein samstundes samtykkje til SMS-varsel om vegarbeid.

Kva gjer vi?

Hadde dette vore marknadsføring frå næringslivet, ville vi hatt Marknadsføringslova § 15 til å hjelpe oss. Men her er det altså nokre glupingar i det offentlege som har bestemt at det å ha registrert mobilnummeret sitt som innloggingsinformasjon er ein invitasjon til å sende hastemeldingar på SMS kvar gong ein eller annan i kommunen, fylkeskommunen eller staten har noko på hjartet.

Det kunne ha vore så enkelt å la folk få bestemme sjølve kva for nokre kanalar dei vil la det offentlege nå ein på, og det kunne ha vore så enkelt å halde innloggingsportal og helsekontaktopplysningar åtskilde frå slike utsendingslister. Men nei då.

Nokre dagar tidlegare hadde Judith fått SMS frå Trondheim renholdsverk klokka 7 på sundagsmorgonen fordi dei gjerne ville informere om at dei skulle hente spesialavfall nokre dagar seinare. Då bad eg henne om å blogge om det. Så skjedde dette i mellomtida. No har ho blogga. Les bloggposten hennar her. Les bloggposten hennar! Gjer det! Der fortel ho også om vår kontakt med kabelselskapet Get, og dessutan mange andre ting som vedkjem nettopp denne konkrete saka som eg har blogga om her. Nemnde eg at du skal lese bloggposten hennar?

Vil du ha eit samfunn der ein offentleg byråkrat plutseleg og ubeden troppar opp på kjøkenet eller stova eller soveromet når som helst, dag som natt, for å seie ifrå om at «vi, det offentlege, har noko som er så viktig å seie at vi må avbryte deg her og no: det vert henting av spesialavfall i overimorgon»?

Korleis kan vi få stoppa denne galskapen?

(Ja, og så må du lese Judiths bloggpost.)

Read Full Post »

Solformørkinga

Frå oppveksten har eg eit vêrteikn som meteorologane neppe vil gå god for, som somme vil hevde sorterer meir under astrologi enn astronomi, men som har fungert i dei fleste tilfella for meg: Dersom almanakken seier at det vert solformørling (eller måneformørking eller meteorsverm), så vil det verte overskya den dagen (eller kvelden eller natta). I alle fall der eg oppheld meg.

Då eg flytta til Trøndelag, trudde eg fyrst at det skulle verte litt betre, men nei då. Sjølv no på fredag 20. mars 2015 måtte det eit motorisert transportmiddel til.

Dagen starta med ein tur innom Risvollan for å lage filter til fotoapparatet av noko stoff som eg kjøpte frå ein høveleg butikk i 1999 (då reiste eg til ein stad der vêrteikna mine ikkje gjeld, det var saker det). Tok eit bilete frå parkeringsplassen på Risvollan, og vende nasen mot Judith, som stod på taket på arbeidsplassen sin på Buran. Men på veg dit, då eg kom til Rosenborg, kom det ei stor, feit sky og la seg mellom oss og sola. Men her er biletet frå Risvollan, då:

Vel framme på Buran var det berre å hive seg i bilen igjen og fyke sørover, der det var litt blåare på himmelen. Medan eg stoppa for raudt lys på ca. Lerkendal eller Tempe, fekk eg knipsa eit bilete med skydekket som filter, utan å vite kva eg eigentleg tok bilete av, utan stativ, og utan å få stilt inn kameraet (eit kompaktkamera) på noko vis. Klokka var 10:55:08, altså under to minutt før maksimum, og fyrst etterpå ser eg at sola faktisk kom med på biletet, om enn litt utydeleg.

Oppover Okstadbakken kom eg til blå himmel. Det var berre å finne ein plass å stoppe, køyrde ut i Tonstadkrysset og fann ein bensinstasjon. Etter fyrst å ha tabba meg ut på kamerainnstillingane fekk eg dette biletet ni minutt etter maksimum:

Det er når det er solformørking, at nordmenn snakkar med framandfolk. Ein mann med mobiltelefon utanfor bensinstasjonen fekk låne det heimesnikra filteret mitt, eit annan mann kom frå ca. Midtbyen og hadde faktisk sett sola der, viste meg sitt filter og slo av ein liten prat om hattekjøp. Eg synest vi skal ha solformørkingar litt oftare.

Men så kom skya igjen. Turen gjekk vidare til Heimdal, der eg fekk med meg slutten på formørkinga. Og øving gjer meister, dette biletet er teke gjennom det same heimesnikra fileteret, men med litt andre instillingar på kameraet. Berre så synd ein ikkje får praktisert slikt kvar dag:

Klokka 12:01, og siste kontakt nærma seg:

Og så var det berre å få seg på jobb. Og då eg kom ned Okstadbakken igjen, såg eg berre det grå skydekket som låg tjukt over byen. Regna litt gjorde det òg. Både Twitter og Judith fortel at sola hadde dukka opp der i området litt sånn no og då. Men heldig var eg som fann blå himmel. (Og ja då. Sjølv om eg har ei sær arbeidstidsordning, hadde eg full dag og vel så det. Då kan ein spandere på seg slike solformørkingar.)

Read Full Post »

Sånn der nymotens kundekontakt

Det peip på mobilen min her om dagen. SMS-en var frå NextGenTel, som kunne fortelje at pga. vedlikehald kunne det verte trøbbel med breibandet i mitt område mellom kl. 02 og 06, og at kanskje ruteren må startast på nytt. Å, så fint at dei seier ifrå, tenkte eg, og hadde ei god kjensle. Flott firma, det der.

Det gjekk 10 minutt, så peip det igjen:

Vi i NextGenTel tar nå i bruk appen Dash – en ny og bedre innboks for nyttige meldinger fra bedrifter og organisasjoner du i dag får SMS fra. Vi oppfordrer deg til å installere den nye gratis-appen fra (nettadresse)

Å sende SMS om potensiell nedetid på nettet er OK. Å sende SMS-spam om ein app som har som formål å sende meg endå fleire meldingar, det er ikkje OK.

Men sidan eg hadde både tid og sommarhumør den dagen, så ringde eg til NextGenTel for å gje litt tilbakemelding. Ein skal jo vere konstruktiv. Stod i kø i fem minutt med piggtrådmusikk, og fekk snakke med ein kundebehandlar. Ein veldig hyggjeleg kundebehandlar. Jau, eg hadde altså fått to SMS-ar frå dei, den fyrste handla om vedlikehald på nettet. Takk, kjempefin sørvis. Men så hadde eg fått ein SMS som oppmoda meg om å installere ein app. Eg ville berre nemne at dette ikkje var like kjekt, sa eg, og var dermed eigentleg ferdig med ærendet mitt.

– Har du fått ein SMS om å installere ein app? spurde mannen overraska.

– Ja.

Han heiv seg over loggane, men fann ingenting anna enn nettopp den vedlikehaldsmeldinga som kom fyrst. Så rart, og meldingar om app høyrer jo meir heime i nyhendebrev enn på SMS. Men han var hjelpsemda sjølv, og då eg las opp SMS-en og fortalde namnet på appen, då fann han det:

– Dash, det høyrest kjent ut, eg skal sjå om… «Pilottesting av ny måte å kommunisere med kunder på, en app kalt Dash…» Hm. Ja!

Dette var så gammalt at han hadde berre ikkje kopla det i farten før eg fortalde kva appen heitte, men då kom det momentant. Og SMS-en om Dash vert altså send ut automatisk etter at kunden har motteke t.d. vedlikehaldsmelding slik som no. Det ligg nemleg visse band på bruken av SMS, men med Dash vert det enklare å sende ut informasjon, og då kan det kome fleire meldingar, og dei kan kome oftare.

– Ja akkurat, sa eg og vedgjekk: Eg høyrer til den gamle generasjonen, som gjerne vil styre sjølv kva som kjem inn på mobilen min.

No er eg sikkert litt ekstra oppteken av dette no for tida, vil eg tru, for det var ikkje mange sundagane sidan at NAF sende meg SMS om at den dagen var forfallsdato for ein faktura, og «Vennligst se bort fra denne SMS dersom du allerede har betalt eller har avtalegiro». Men det er altså ikkje derfor eg har mobil, for at alle som har ein overhalden forfallsdato eller ein kul app på hjartet, skal nå direkte fram til meg med superviktige hastemeldingar om det.

Men no fekk i alle fall NextGenTel tilbakemelding, og den blide mannen sa at han ville formidle tilbakemeldinga vidare i systemet. Og sjølv hadde eg hatt ei god oppleving med verdas koselegaste kundebehandlar. NextGenTel hadde gjenoppretta ryktet sitt i heimen, flott firma!

Vi la på. Nokre minutt seinare ringde telefonen min. Det var frå eit nummer eg ikkje kjende.

– Hei, d’ e han Jardar?

Det var NextGenTel som hadde ringt tilbake. Rettare sagt datamaskina deira, som med innspelt stemme kunne fortelje at ettersom eg nettopp hadde hatt kontakt med dei, så var eg no med på ei automatisk kundeundersøking slik at dei kunne forbetre seg. Det vil kome nokre spørsmål, tast frå 1 til 5 på telefonen for å svare på spørsmåla.

Då la eg på.

Read Full Post »

Framtidsretta medisinutdanning

PR-sjef Bjarte-Leif Snørrhovet

Bløffsvik (Anonymt Telegrambyrå): Etter at Kunnskapsdepartementet nyleg innførte strategisk finansiering, har Universitetet i Bløffsvik vedteke å satse på ein meir tilpassingsdyktig profil i medisinutdanninga si, skreddarsydd for framtida.

Mellom anna vil undervisninga i dei fleste slags kirurgi heretter basere seg på placeboeffekten. Pasienten vil verte lagd i narkose og få eit enkelt snitt som ein deretter vil sy for å skape ei mest mogeleg realistisk oppleving. Ein konsulentanalyse frå firmaet !Uni1 understrekar at placebo kan ha ein effekt som kan jamførast med meir invasiv behandling, det er derfor ikkje naudsynt å bruke dyre inngrep i opplæringa.

Metoden «éin tablett for alt» vil òg verte innført på alle nivå, herunder etter kvart også som eit alternativ til kirurgi. Ei slik heilskapsløysing vil betre gjennomstrøyminga av studentar og dermed auke produksjonen av studiepoeng betrakteleg. Effekten skal styrkjast endå meir ved å bruke placebo også på studentane, som alle vil få toppkarakter.

– Det er dessutan populært med homøopati for tida. På bakgrunn av konsulentanalysen meiner vi det kan vere lønsamt å tilby undervisning som er i tråd med etterspurnaden i marknaden, uttaler ein entusiastisk PR-sjef Bjarte-Leif Snørrhovet i ein kommentar.

Kompetansen ved Det medisinske fakultet skal i tillegg haldast ved like og utviklast ved at dei fagleg tilsette vert brukte som konsulentar for forfattarar som skriv legeromanar. Dette vil vere ei meir formålstenleg utnytting av ressursane, då den eksterne finansieringa på denne måten vil verte vesentleg betre enn i dag. Med ei slik omlegging av aktivitetane ventar ein også å spare store utgifter som elles ville gått til lite berekraftige obduksjonar og elles til undervisning i lite populær terminologi og altfor detaljerte disiplinar som anatomi.

Bakgrunn Kunnskapsdepartementet har i lengre tid arbeidt med effektivisering av sektoren. Langsiktig planlegging er eit hovudprinsipp i dette arbeidet. Det mest langsiktige tiltaket er omlegging av oppvarmingssystemet, som sidan 2003 har basert seg på eigenprodusert vassboren varme på 37 °C som vert kanalisert til slike tekstilar som omsluttar dei nedre ekstremitetane.

Den nye utdanningsprofilen vil dessutan rasjonalisere vurderinga av kompetente jobbsøkjarar i framtida, når dagens personale når pensjonsalder og må erstattast av sine gamle studentar.

– Alle desse omleggingane er både tidsriktige og framtidsretta, og ikkje minst svært heilskapsorienterte. Såleis er det eit overordna mål at denne strategien skal gjere studietilbodet vårt marknadsleiande og skaffe oss mykje prestisje, seier PR-sjefen til slutt.

På spørsmål om omleggingane svarer høgare utdanningsminister Skvette Gaasvand at ho ikkje vil leggje seg opp i utdanningspolitikk.

Read Full Post »

Då straumen var borte

Vi var på Sunnmøre i jula, og så kom stormen, ikkje så ille som i 1992, men han bles godt, ja. Den støvgrå bilen min som stod parkert utanfor nordveggen til foreldreheimen, godt skiten etter turen frå Trøndelag, fekk gratis vask etter naturmetoden, og var skinande rein og raud då det hadde blåse frå seg.

Straumen var borte både i kortare og i lengre tid. Nevøen tok det med godt humør og syntest det var artig (heilt til han ikkje fekk sjå DVD), verre var det med oss utolmodige vaksne. På 1. juledag gjekk straumen rundt kl. 19 og kom ikkje tilbake før rundt 04.50. Så gjekk straumen igjen i 16-tida, og var borte i nesten 17 timar. I mangel av primus vart det brødskiver til middag.

Nyårsorkanen 1992

Eg hugsar korleis det var i 1992, natt til fyrste nyårsdag var det ikkje råd å sove, nabohuset miste delar av taket, straumen var borte, og sjølve sprang vi rundt for å handtere dei luksuriøst minimale problema vi hadde i eige hus. Og då klokka vart 08 og vi slo på radioen, kunne Dagsnytt melde: «Sinnataggen er stjålet.» Fordi dei ikkje hadde samband med Vestlandet, og dermed ikkje visste på det tidspunktet korleis det stod til.

Men etter kvart kom NRK i rute, og vi fekk oppdaterte meldingar om situasjonen heile tida. Hugsar eg ikkje heilt feil, var både bygderadioen og NRK Møre og Romsdal på lufta.

Dagmar i 2011

Så gjekk det tjue år, og stormen Dagmar kom. Bruer vart stengde, sjøen ramponerte vegen, straumen var borte, fasttelefonen fungerte ikkje, snart forsvann datatrafikken frå mobilnettet (niks internett), snart var berre naudsamtalar mogelege, og etter til saman tre–fire timar forsvann mobilnettet fullstendig. Og vi hadde altså ikkje primus.

Det som hadde vore fint no, var litt informasjon om reparasjonsarbeidet, om montørane som var ute i uvêret, om kva for nokre bruer og vegar som var stengde eller skadde, om tidsaspekta i det heile.

Og straumleverandøren Tussa serverte oppdaterte meldingar på nettsidene sine. Dei kunne fortelje nøyaktig kva for nokre område som var råka, nøyaktig kvar feilen låg, og ikkje minst at dei arbeidde med å utbetre problema, og at alt tilgjengeleg mannskap var mobilisert. Dette var nemleg ikkje sjølvsagt i slikt vêr, så slikt ville vere kjekt å få vite.

Men når straumen og alt er borte, må ein ty til andre informasjonskjelder. Så vi skrudde på batteriradioen. Beredskapskanalen NRK P1 var ikkje å finne på den fliken av FM-nettet som framleis fungerte. Vi fann derimot eit skurrande P2, og fekk ei kjensle av kontakt med omverda. Og Dagsnytt fortalde at det var storm på Vestlandet, at straumen var borte for titusenvis av menneske, og at P1 var borte i delar av området. Ikkje så veldig mykje nytt, altså.

Kanskje var det meir informativt på P1, det veit eg ikkje. Vi snakka litt om å prøve DAB-radioen i bilen, men slo det frå oss. Og ikkje berre pga. vêret (som var grunn god nok). Trass i kjempegrønt dekningskart (såkalla «meget god dekning») er det nemleg null DAB-dekning der i garden.

Det som hadde vore kult

17 timar utan straum i eit så stort område kan ein leve med (vi var vel mellom dei som fekk straumen fyrst tilbake). Til og med nokre dagar kan gå an for tolmodige sjeler med primus som nyttar høvet til å avise frysaren. Det kan til og med vere koseleg om ein gjer det beste ut av det.

Men når ein fyrst har eit system for å informere folkesetnaden, hadde det vore kult om Dagsnytt kunne ha også dei elles informasjonsavskorne som målgruppe, og bruke eit minutt på å informere dei litt om korleis det går med arbeidet. Og ikkje bruke heile sendinga på å gjenta kvar bidige time at «titusenvis» der borte i vest er straumlause, og at det er utruleg å oppleve flaum i Førde sentrum. Men NRK hadde denne gongen ikkje ressursar til anna enn å vere austlandsk lokalradio med reisebrev frå vest.

Vel, denne gongen sa dei i alle fall ikkje «les mer på nrk.no».

Read Full Post »